Атмосфералық қысым. Торричелли тәжірибесі

Физика пәнінің мұғалімі
Жумагельдина А. С.

Физика 7 сынып
Сабақтың тақырыбы: Атмосфералық қысым. Торричелли тәжірибесі
Сабақтың мақсаты: 1. Атмосфералық қысымның пайда болу себебі, Торричелли тәжірибесінің мәнісін түсіну.
2. Мысалдар келтіре отырып, оқушының ойын дамыту, ғылыми ой қорытындыларын жасауға жетелеу, атмосфералық қысымның күнделікті өмірдегі маңызын, есеп шығаруда қолдана білуге бағыттау.
3. Тиянақты ойлау мәселені шешуге ұмтылдыру, шығармашылық қабілетін дамыту.
Сабақтың міндеттері: Оқушыларды сыни тұрғыдан ойлауға, еркін сөйлей білуге, өз ойын жеткізе білуге, ортақ шешім қабылдауда танымдық белсенділігін арттыру.
Сабақ түрі: Жаңа сабақ
Әдіс - тәсілдер: Диалог, проблемалық
Жұмыс түрі: жұптық және топтық жұмыс.
Дерек көздер: Оқулық Физика және астрономия Р. Башарұлы, У. Тоқбергенова, Д. Қазақбаева – Алматы: Атамұра 2012, Дидактикалық материалдар Физика және астрономия Р. Башарұлы, Ж. Бақынов - Алматы: Атамұра, слайдтар, проектор, суреттер, бейне ролик.

Күтілетін нәтижелер: А) Атмосфералық қысымның физикалық мағынасын біледі және түсіндіре алады.
В) Тұрмыста және техникада қысымның әрекетін ескеріп қолдана алады. ХБЖ өлшем бірлікті айналдыра алдады
С) Атмосфералық қысымның өмірде кездесетін жағдайларына мысалдар келтіріп, қолданылуына қарай маңызын талдап саралайды.
Пәнаралық байланыс. География, биология, математика

Ұйымдастыру 3 мин
Ынтымақтастық атмосфера орнату, топқа бөлу
Білу Тақырыпты ашу.
«Атмосфералық қысым Торричелли тәжірибесі»
Атмосфералық қысымның пайда болу себебін және немен өлшенеді білу.
1. Дәптерге тақырыпты жазу.
2. Тірек схема: «Атмосфера» F! - - p (Паскаль заңы )
3. Поршенге су ілестіретін – атм. Қысым

Түсіну
Тәжірибені көрсете алады, әрекетін түсіндіреді
Слайд бойынша сөйлеуге бағыттау (150 - бет), италяндық ғалым Эванджелиста Торричелли тәжірибесі сынаптың төгілмеу себебі неде?
Қалай түсіндіруге болады?
Атмосфералық қысымды есептеу бірлігі не?
Өлшеуге арналған құрал не?

117 - сурет
Торричелли тәжірибесі: Ұзындығы 1 м, бір жағы бітеу шыны түтік сынаппен толтырылған. Аузын жауып, сынап құйылған ыдысқа төңкеріп аузын ашады. Сонда сынаптың кішкене бөлігі ғана төгіледі.
- атмосфералық қысым ұстап тұрады (Э. Т)
- ыдыстың беті ашық, оған атм. қысым әсер етіп тұр
- 1мм сын. бағ.=133, 3Па
Барометр - бөлігі; металл қорапша, серіппе, беріліс тетігі, көрсеткіш, шкала.
Барометр - анероид.

Қолдану
Пәнарлық байланыс жасай алады, өмірмен байланыстырады.
География пәнінен белгілі атмосфера құрылымы, қабаттарын ата, газдың қасиеттері қандай?
Ауа қысымы неге тәуелді?
Көтерілу биіктігін көрсететін құрал не?
Бізге әрекет ететін күш қандай есептеңдер?
Біз осындай күшке қалай шыдаймыз?
Адамға әсері бар ма?
Тәжірибелер. (Отто Герике)

Тропосфера, стратосфера, мезосфера, термосфера.
Газ сығылғыш ауа қысымының биіктікке тәуелді.
760 мм сын бағ=101325Па=105Па
120 м биіктікте - 1см сын бағ төмендейді
- альтиметрлер
151 - бет F= 105Н, F=105Н m=10т
Біздің организмімізде атм. қысым теңгеріледі.
Көңіл күйіне, денсаулығына елеулі әсерін тигізеді.

Талдау
Есептеуге қажетті ақпаратты пайдаланып, талдау жасайды.
Есептер шығыру:
1 - деңгей
Өлшем бірлігін Па өрнекте
1. Алатау шыңында 706 мм ссссс сын бағ
2. Шахтада 766 мм сын бағ
2 - деңгей
3. Марс ғаламшарында 700Па сынапты барометрдің биіктігін анықтаңдар.

Шешуі: 1. 706*133, 3=94109, 8Па
760 - 706=54 мм сын бағ
Һ=12*54=648м
2. 766*133, 3 =102107, 8Па
766 - 760=6мм сын бағ
h=12*6 =72м

Жинақтау
Білімін жүйелеу біледі
«қысым», «метрео»,
«Паскаль»
Үйге тапсырма:
№18 эксперимент, эссе жазу
бағалау
Ойын «Мен КІМ?»
Мұғалімге сыбырлап мамандығын айтып өлшеуіш құралды таңдайды.

Толық нұсқасын жүктеу