Шаршы

Жаңартылған білім беру бағдарламасы бойынша қысқа мерзімді жоспар
Математика 1 сынып
Сабақтың тақырыбы: Шаршы
Сабақта меңгерілетін оқу мақсаттары 1. 3. 1. 4 Геометриялық фигуралардың (үшбұрыш, шаршы, тіктөртбұрыш) қабырғаларын өлшеу және салыстыру.
1. 1. 3. 4 Өлшем бірліктерді (см, дм) түрлендіру және атаулы сандармен амалдар орындау (соның ішінде кг, л, сағ.)
1. 1. 3. 5 Өлшем бірліктері және құралдарды таңдау арқылы ұзындық /масса/сыйымдылықты анықтау және іс әрекетін түсіндіру.
Табыс критерийлері: Барлық оқушылар білуге тиісті: ұзындықты өлшейді және шаршының барлық
Қабырғалары тең болатындығын анықтайды.
Оқушылардың көпшілігі: шаршының қабырғаларын өлшейді және оны қабырғаларының қосындысын таба алады.
Кейбір оқушылар: өздігінен берілген өлшем бойынша шаршы сызып, ұзындығын өлшей алады.
Тілдік мақсат Негізгі термин сөздер мен сөз тіркестері:
өлшеу – измерить
Сабақта диалог жазу үшін пайдаланылатын тіл:
– Ұзындықты қандай құралдармен өлшеуге болатынын білдіңдер?
– Ұзындықты сызғыштағы қай цифрдан бастап өлшейді?
– Кесіндінің ұзындығын қалай өлшейді?
– Сынық сызықтың ұзындығын қалай табамыз?
– Шаршының неше қабырғасы бар? (төрт)
– Қабырғаларының ұзындықтары бірдей тіктөртбұрыш... деп аталады (шаршы)
– Қабырғасының ұзындығы 2 см болатын шаршының барлық қабырғаларының ұзындығы
нешеге тең болады?

Басы (0 - 3мин.)
Ширату
" Геометриялық фигуралар" ойыны.
Ортасы (4 - 8 мин)
Тура және кері санау.
Алдыңғы сабақты еске түсіру.
- Біз ұзындықты немен өлшеуге болатынын білеміз бе?
- Кез келген кесіндіні өлшеуде кесінді ұшын сызғыштың қай жеріне қоямыз?
- Бұл қандай фигура?
- Тіктөртбұрыш
- Оның неше қабырғасы бар?
- Ал мынау қандай фигура? (шаршы)
- Тіктөртбұрыш пен шаршының ұқсастығы неде, айырмашылығы неде?
- Шаршының барлық қабырғасының ұзындығы тең, ал тіктөртбұрыштың қарама - қарсы қабырғаларының ұзындығы өзара тең.
(9 - 15мин)

Кіріспе тапсырма.
Оқушыларға тіктөртбұрыш пен шаршының қабырғаларын табу үшін жұмысты
жұппен ұйымдастырамын. Ол үшін жұптағы оқушылардың біреуіне қабырғалары 10 см және20 см болатын тіктөртбұрыш таратып беріңіз. Оған тіктөртбұрыштың қабырғасын табуды тапсырамын. Екінші оқушы оның әрекетін бақылап отырады. Керек кезде бір - біріне көмектеседі. Бірінші оқушы тіктөртбұрыштың қабырғаларын өлшеп, оның ұзындығын табады. Тіктөртбұрыштың ұзындығын тапқан соң, оқушылар өздерінің жұбына сол тіктөртбұрышты үлкен қабырғасының ортасынан бүктеп береді. Келесі оқушы шыққан фигураның қабырғасын өлшеп табады. Шыққан нәтижелерін салыстырады.
– Алғашында берілген фигура қалай аталады? (тіктөртбұрыш)
– Тіктөртбұрыш екенін дәлелде (қарама - қарсы қабырғаларының ұзындықтары тең).
– Оның барлық қабырғаларының ұзындығы қанша болады? (тіктөртбұрыштың барлық қабырғаларының ұзындығы – 60 см)
– Үлкен қабырғасының ортасынан бүктегенде, шыққан фигура қалай аталады? (шаршы)
– Шаршы екенін дәлелде (Шаршының барлық қабырғаларының ұзындықтары бірдей. Ал бүктегенде шыққан фигураның қабырғаларының ұзындықтары 10 см - ден).
– Шаршының барлық қабырғаларының ұзындығын қалай таптыңдар? (қабырғаларының ұзындықтарын қостық)
– Шаршы мен тіктөртбұрышта қандай ұқсастық барын байқадыңдар? (ескерту: шаршы да тіктөртбұрышқа жататынын еске түсіру керек)
Тәжірибе жұмысын басшылыққа алып, қорытынды жасатамын. Яғни шаршының барлық қабырғаларының ұзындығын табу үшін, бір қабырғасының ұзындығын тауып, оны 4 рет қосса жеткілікті.
Шаршының қабырғасын өлше.
Тапсырманы оқушыларға жеке орындауды ұсынамын. Суретте көрсетілген шаршының қабырғасын оқушылардың дұрыс өлшеп жатқанын бақылаймын. Тапсырманың жауабын бір - бірімен жұмыстарын салыстырту арқылы тексертемін.
Жауабы: 5 см; 2 см; 4 см.
Фотосуретке арналған жиектеме.
Бұл тапсырма бойынша портретке сәйкес келетін жиектемені анықтау үшін не істеу керектігін айтқызамын. Ол үшін оқушылардан мынадай сұрақтар сұраймын:
– Қоянның портретінің пішіні қандай?
– Портретке дәл келетіндей жиектемені табу үшін не істеу керек?
Оқушылармен тапсырманы орындау үшін, не істеу керектігінің жоспарын жасатамын. Алғашында оларға портреттің қабырғасын өлшеуді ұсынамын. Содан кейін жиектеменің қабырғасының ұзындығын анықтап, қайсысы дәл келетінін тапқызамын. Оқушылардың арасында басқа жолмен дәл келетін жиектемені табатыны болса, оның жауабын барлық
оқушыларға тыңдатып, дұрыс болған жағдайда, оны мақтап, атап өтемін. Өлшеу жұмыстарын орындай алмаған оқушылармен жеке түсіндіру жұмыстарын жүргізу арқылы тақырыпты толық меңгеруіне жағдай жасаймын.
(Т) Шығарып көр.
Алдымен оқушылармен ақылдасып, шешімін өздері табуына уақыт беремін. Белгіленген
уақыт біткен соң, төмендегідей сұрақтар қой:
– Суретте шаршы пішіндес қоршаудың тек бір жақ қабырғасы ғана тұр. Оның ұзындығына неше
тақтай кетті? (10 тақтай)
– Егер қоршау шаршы пішіндес болса, оның неше қабырғасы болады? (төрт)
– Шаршының тіктөртбұрыштан қандай айырмашылығы бар? (шаршы – барлық қабырғаларының ұзындығы бірдей тіктөртбұрыш)
– Ендеше қоршаудың әрбір қабырғасына неше тақтайдан кетеді? (10 тақтайдан)
– Қоршауға барлығы неше тақтай кетеді?
Жауабы: қоршауға 40 тақтай кетеді.
( Ж) Орындап көр.
Берілген тапсырмада оқушылардың шаршының моделін таяқшаларды пайдаланып құрастыруын және оның периметрін есептеп табуын ұйымдастырамын. Бірінші шаршы қабырғасының ұзындығы бір таяқшадан, екінші шаршы қабырғасының ұзындығы екі
таяқшадан құрастырылғанын көріп, келесі шаршы қабырғасының үш таяқшадан жасалатынын табуына жетелеймін.
Жауабы: шаршының бір қабырғасының ұзындығы үш таяқша. Барлығы – 12 таяқша.

Мектеп: Шаған ЖОББМ
Мұғалім: Мухамбетжанова С. О.

Шаршы жүктеу