Урок- обобщение по теме «Причастие»

Цель урока:
1. Обобщить и систематизировать полученные знания о причастии; умение находить причастие и определять его грамматические признаки, находить и правильно писать орфограммы в причастии, выделять запятыми причастный оборот;
2. Совершенствовать у учащихся умение распозновать причастия по вопросам и значению; правильно употреблять их в предложений;
3. Прививать интерес и уважение к русскому языку, обогащать словарный запас учащихся.

Мақал - мәтелдер арқылы есімшенің жасалуы мен ерекшеліктерін қайталау;
2. Сөйлемдер талдату арқылы ойлау және танымдық белсенділіктерін арттыру;
3. Шығармашылық қабілеттіліктерін дамыту;
Aims of the lesson ׃a) to provide students with controlled practice to Participle Constructions after the object
b) to provide students with an opportunity for free speaking practice
c) free speaking to launch the theme
Visual aids׃ an interactive board cards
Оборудование урока: интерактивная доска, слайды
Тип урока: интегрированный
Метод: практический, беседа, игровой.

Ход урока:
Ι. Орг. момент.
Повторение. Слово учителя:
Ребята, сегодня мы повторим и обобщим знание по теме
«Причастие». Вначале нам предстоит закрепить изученное о причастии путем повторения теории и выполнения практических заданий. Слушаем вопросы и отвечаем.
Вопросы:
- Что такое причастие?
- Какие глагольные признаки имеет причастие?
- Какие признаки прилагательного есть у причастия?
- Какие бывают причастия по значению и форме?
- Как образуются действительные причастия настоящего времени?
- Как образуются действительные причастия прошедшего времени?
- Как образуются страдательные причастия настоящего времени?
- Как образуются страдательные причастия прошедшего времени?
- Что такое причастный оборот?
- Какую синтаксическую роль в предложении выполняют причастие и причастный оборот?

Учитель: Ребята, вы показали хорошее знание теории, и мы переходим к практической части урока.
Задание по электронному учебнику: Выберите из стоящих в скобках глаголов подходящий по смыслу, образуйте от него причастие, согласуя с существительным.
1. По небу были рассыпаны ( мерцать) звёзды.
2. С вершины сопок зноем (опалить) вздымался мир невидимых цветов.
3. Большой двор,( усыпать) жёлтыми листьями, слегка серебрился осенней изморозью.
4. За (открыть) окном слышался шум дождя.
5. Весело заблестела на солнце(оросить) росой трава.
6. За домом тянулся небольшой сад, ( огородить) деревянной решёткой.
7. Позади дома был старый, уже (зарасти) сад.
1 слайд.
Тренировочные упражнения.
Чтобы закрепить ваши знания мы выполним тренировочные упражнения. Задание: вставьте пропущенные буквы и знаки препинания и объясните.
1. Мы знакомы с письмом пушкинской Татьяны, переведенным великим Абаем. 2. Махамбет Утемисов, борющийся с угнетателями народа, остался навсегда в памяти народа. 3. Философ - жырау затрагивает проблемы, волнующие общество, стремится дать объяснение изменениям, происходящим во вселенной, в жизни, в природе. 4. Песня, исполняемая акыном, трогает сердца людей. 5. Все устремились в юрту, поставленную невдалеке. 6. Великим Шёлковым путём, проложенным в древности, пользовались все на Востоке. ( чем выражены согласованные определения? ).
2 слайд.
Задание: перевести с русского языка на казахский и подчеркнуть окончания причастий (сопоставительная грамматика).
- мальчик, прочитавший книгу --
- прочитанная книга —
- человек, проверивший работу —
- проверенная работа —
- девочка, написавшая письмо —
- написанное письмо —
- рабочие, строящие дома —
- построенный дом --

Жексенова М. І - қазақ тілі пәні мұғалімі:
Балалар,.... берілген тапсырмаға назар аударайық.
(тапсырма орыс тілінен берілді)

Тапсырма сөз тіркестерін қазақшаға аудару.
- кітапты оқыған бала.
- оқылған кітап.
- жұмысты тексерген кісі.
- тексерілген жұмыс.
- хатты жазған қыз.
- жазылған хат.
- үй салып жатқан жұмысшылар.
- салынған үй.

Оқушылар, осы сөз тіркестерінен есімшелердің жұрнақтарын есімізге түсіріп табайық.

Сонымен, оқушылар, есімше дегеніміз не екен?
(Оқушыларға сұрақ қою арқылы сұралады.)

Есімше - етістіктің ерекше түрі. Түбірі етістіктен болған, бірде етістіктер бірде есімдер қызметін атқаратын етістіктің түрі е с і м ш е деп аталады.

Есімізге түсірейік, есімшенің атқаратын қызметтері қандай?
( Оқушылар өздері жауап береді)

Оқушылар, есімшенің жұрнақтары қандай?
оқушылар өздері естеріне түсіру керек. Содан соң тақтадан көрсетіледі)

Оқушылар, Есімшелер мақал - мәтелдерде өте көп кездеседі. Бүгін біз осы мақал - мәтелдердегі есімшелерге талдау жасаймыз.

Бекіту: Есімшелі сөзі бар мақал - мәтел сайысы.

Оқушылар 2 топқа бөлініп ішінде есімшесі бар мақал -
мәтелдер айтудан сайысқа түседі. Сайыс үстінде
есімше жұрнағына тоқталып өтеді.

Сейтқалиева Ф.- ағылшын тілі пәні мұғалімі.
Оқушылар, Мақал - мәтелдерден бір сөздің ағылшынша аудармасын табайық. Еңбек -
Ел -
Ауыл -
Жас -
(Оқушылардан аудармасы сұралады.)
Participles׃
1. Бір сөйлемдегі екі іс әрекет бір мезгілде болған жағдайда бір етістік – ing формасында қолданылады. Негізгі іс - әрекет сөйлемнің басында келеді.
Мысалы׃The children were shouting when they ran out of the school. The children ran out of the school shouting.
2. Present Participle (- ing) – сын есім немесе үстеу ретінде аяқталмаған іс - әрекетті білдіреді.
Мысалы: She sat in the corner crying
3. Past Participle (- ed) – сын есім немесе үстеу ретінде қолданылады.
Мысалы: Look at that broken toy.

Task№1. Join two sentences using – ing form.
a) She was lying on the bed. She was reading a book.
She was lying on the bed reading a book
b) He was standing in the corridor. He was smoking.
He was standing in the corridor smoking.
c) Erlan was driving a car He was listening to music
He was driving a car listening to music.

Task№2. In these sentences one thing happens during another.
a) Ainur was watching television. She felt asleep.
Ainur felt asleep watching television.
b) She was doing shopping. She lost her money.
She lost her money doing shopping.
c) Ermek was running. He twisted his ankle.
Ermek twisted his ankle running.

Task№3. Change the sentences using Past Participle.
a) Man: People were shouting. I heard them. There was panic.
He heard people shouting.
b) Boys ׃The police was arriving. We saw them. They were over there.
They saw the police arriving.
c) Man׃ I saw a woman. She was crying. She was in a terrible state.
He saw a woman crying.

Итоги урока:
Ребята, мы узнали на трех языках о причастии. Чтобы еще раз закрепить ваши знания выполним тестовые задания.
Домашнее задание.
Оценочный итог.