Ұмытылған ұлт дәстүрлері: Шөміш қағу
Салт-дәстүр
Ұмытылған ұлт дәстүрлері
Шөміш қағу
Сәуір айында, әлбетте, күн жыли бастайды. Сол кезде күн күркіреп, көкте найзағай жарқыл салады. Мұндайда ел - жұрт еңсе көтеріп, жадырай серпілісіп: «Күн күркіреді, көк дүркіреді», - десіп жатады.
Осыған орай жасалатын ырымды «шөміш қағу» деп атаған. Үйдің босағасына, маңдайшасына, табалдырығына шөмішті тигізіп:
Құдайым, жарылқа,
Береке мол болсын,
Ынтымақ артсын,
Адалдық болсын,
Амандық болсын,
Ырызық көп болсын,
Уайым жоқ болсын.
десіп игі тілекпен тірлікке тәу еткен.
Халық жылдың әр мезгілінің ерекшелігін, қадір - қасиетін, бомысын даналықпен байыптай да, бағалай да білген. Оның тәрбиелік, тағылымдық жағына өте мән беріп, ұдайы ол дәстүрді осылай еске алатын болған.
әзірлеген
Бегімхан КЕРІМХАНҰЛЫ
М. Әуезов атындағы ЖОББ мектептің қазақ тілі мен әдебиеті мұғалімі
Павлодар қаласы
Қазақстан Журналистер Одағының мүшесі
Шөміш қағу
Сәуір айында, әлбетте, күн жыли бастайды. Сол кезде күн күркіреп, көкте найзағай жарқыл салады. Мұндайда ел - жұрт еңсе көтеріп, жадырай серпілісіп: «Күн күркіреді, көк дүркіреді», - десіп жатады.
Осыған орай жасалатын ырымды «шөміш қағу» деп атаған. Үйдің босағасына, маңдайшасына, табалдырығына шөмішті тигізіп:
Құдайым, жарылқа,
Береке мол болсын,
Ынтымақ артсын,
Адалдық болсын,
Амандық болсын,
Ырызық көп болсын,
Уайым жоқ болсын.
десіп игі тілекпен тірлікке тәу еткен.
Халық жылдың әр мезгілінің ерекшелігін, қадір - қасиетін, бомысын даналықпен байыптай да, бағалай да білген. Оның тәрбиелік, тағылымдық жағына өте мән беріп, ұдайы ол дәстүрді осылай еске алатын болған.
әзірлеген
Бегімхан КЕРІМХАНҰЛЫ
М. Әуезов атындағы ЖОББ мектептің қазақ тілі мен әдебиеті мұғалімі
Павлодар қаласы
Қазақстан Журналистер Одағының мүшесі
Ұмытылған ұлт дәстүрлері: Нәзір
Нәзір /салт, ырым/. Күрделі жұмыс бастағанда (мысалы, егін салғанда, су келтіру үшін арық қазғанда, үй салғанда) бұрын әр адам «Тәңірім, ісімді оңдай
Ұмытылған ұлт дәстүрлері: Шөп сындыру
Шөп сындыру /ырым/. Бұл әдетте жақсылық жағдайға, іске байланысты жасалатын ырым
Халық емі: Бауыр ауырғанда көмек
Бір аурудан емделу үшін ішкен дәріңіз көп жағдайда бауырға кері әсерін тигізіп жатады. Ондайда бауырды қорғаудың қарапайым әдісін қолданыңыз.
Ұмытылған ұлт дәстүрлері: Шаң басты
«Шаң басты» /құқықтық салт/. «Шаң басты» жазасы қолданылған» /Егемен Қазақстан/. Ежелгі қазақ тәртібі бойынша бөтен адамдар біреудің меншікті жерін
Ұмытылған ұлт дәстүрлері: Тойхана
Тойхана /салт/. «Тойға шақырылған адамдардың барлығы тойхана алып келетін салт бар ғой» /Қазақстың би - шешендері/. Тойға әкелген сый - сияпатты
"Бүйрек" салт
Соғым сойғанда үлкенге сыбаға жіберу, соғым басына шақыру ежелгі жақсы дәстүрлердің бірі.