Жүрек қан тамыр жүйесінің аурулары

Сабақтың тақырыбы: Жүрек қан тамыр жүйесінің аурулары.
Сабақтың мақсаты: Оқушылардың өз бетімен білімін толықтырып, ойлау қабілеттерін дамыту. Пәнге деген көз – қарасын, білімге деген құштарлықтарын, адамгершілік қағидаларын бойына сіңіру.
Көрнекіліктер: « Жүректің құрылысы», «Қан айналым жүйесі», сигнометр, фенендоскоп сызбанұсқалары.

Сабақтың барысы: Ұйымдастыру кезеңі.
Жаңа сабақ түсіндіру.
Пысықтау.
Үйге тапсырма беру.
Эпиграф. Қан айналады жүректің әмірімен,
Қан тілдеседі жүрек деген тәңірімен.
Ақ түсті мөлдір және қызылданып,
Адамға күш береді пәрменімен.
І білім деңгейін көрсету кезеңі, яғни тірек – сызба нұсқаларды 3 – оқушыға тарату.

1) Қанның қызметі
Қан
↓
Тіршілік көзі
Дене қорғанысы
Қоректендіру қызметі
Дене t тұрақтылығын сақтайды
23 секундта 1 – рет айналады
Гуморальді реттеуші
Гормондарды тасымалдаушы
О2 жеткізіп, СО2 тазартады
Қызыл түсті сұйықтық
Мүшелерді байланыстушы

2) Иммунитет
↓----------------------------------------------------------------↓
Жасанды ----------------------------------------------- Табиғи
Белсенді ----- Енжар -------------------------------- Туа ------ Жүре

Қан айналым мүшелері
Жүрек ------------ Көк тамыр
Көк тамыр
↓
Артерия
Вена
Капилляр

ІІ Кезең. Мінезімізді қанымыздан білу. Өзіңді танып біл!
Шығармашылық жұмыс
І топ қаны. Бұл топқа жататын адамдар ырымшылдыққа қарсы, жігерлі, табанды, әзіл – сықаққа бейім, өмірдегі құбылыстарға көзін ашып қарайтын, айқындықты ұнататын болып келеді.
ІІ топ – сезімтал, сәл нәрседен көңілі қалғыш, сырттай қарағанда ұстамды әрі байсалды болып көрінгенімен, жүйкесі жұқалау. Өзіне – өзі талап қойғыш, өз іс – әрекеттерін мұқият бақылап отырады.
ІІІ топ – сенімшіл, өзін қоршаған ортаға сезікпен қарайды, сары уайымға жиі салынады. Бірақ сабасына тез түсіп, болған жайтты тез есінен шығарады.
ІV топ – көздеген мақсатына жетуге жан – тәнін аямайды, басқа адамдарды өз мақсатына пайдалануға шебер, махаббат мәселесінде шыдамсыз, әрі табансыз.

ІІІ кезең. Венн диаграммасы.
● Эритроциттер:
Қанның 1мм³ көлемінде 4, 5 – 5 млн эритроцит болады. Тегершік пішінді ядросыз, геннен және глобиннен тұратын қанның қызыл түйіршігі. О2 СО2 тасымалдайды. 120 күн тіршілік етеді
● Ортақ белгілер
Қан клеткалары сүйек кемігінде түзеледі.
● Лейкоциттер:
Қанның 1мм³ көлемінде 4 – мың лейкоциттер болады. Амеба пішінді. Ядросы бар, қанның ақ түйіршігі микробтарды жойып, қорғаныштық қызмет атқарады. 12 – 15 күн тіршілік етеді.

ІҮ. Суреттер қан айналымы шеңберін көрсетіп, анықтама бере отырып, мазмұның сұрау.
Ү. Жаңа сабақ меңгеру кезеңі.
1. Жұмбақ.
Жанды мотор сынбайды,
Күні – түні тынбайды.
Кейде оның жүрісін,
Дәрігерлер тыңдайды.
(Жүрек – сердце)

Тарам – тарам бір ғалам,
Ақыш – ұйқыш шырмалған.
Толған ағыс тоқтаса,
Жоғалады бірге адам.
(қан тамыры – кровеносный сосуд)

Қан қысымынан болатын аурулар.
Гипертония --------Инфаркт ------------------------Инсульт ----------------Гипотония
көтерілуі -------Өлі жүрек бұлшық еттері ------Миға қан құйылу -------Төмендеуі

Мектебіміздің мейірбикесі Рақымжанова Ү. К. бүгінгі сабақ қонағымыз, қан қысымы өлшеу құралымен таныстырып, бір оқушының қан қысымын өлшеп тексеру.
Қан кеткенді алғашқы көмек түрлерімен таныстыру. Мысалы: Ата – бабамыз қанды киіз күйдіріп басу.
Қан аурулары:
Қан аздық (анемия) Ақ қан – қанда лейкоциттердің шамадан тыс көбейуі
1. Темірдің жетіспеуі
2. Қансырау
3. Тамақтан темірді сіңіре алмау.

Жүрек – қан тамыры жүйесі ауруларынан қаупін тудыратын факторлар.
1. Жүйке жүйесінің зорығуы.
2. Аз қимылдау.
3. Дұрыс тамақтанбағанда.
4. Алкоголь және никотиннің әсері.
5. Гигиеналық талаптарды сақтамағанда.

Алдын алу шаралары:
1. Жеке бас гигиенасын, күн тәртібін сақтау.
2. Тиімді тамақтану.
3. Зиянды әдеттерден аулақ болу.
4. Денені шынықтыру.

«Ақша жоғалтсаң – ештеңе де жоғалтпағаның, уақыт жоғалтсаң көп нәрсені жоғалтқаның, денсаулығыңды жоғалтсаң – бәрін жоғалтқаның» - демекші оқушылардың өз денсаулықтарына немқұрайлы қарамауын, бірінші байлық – денсаулық екенін ұмытпайық.
Үйге тапсырма беру: §35 123 – 125 беттер
Бағалау.