Француз ойшылдарының нақыл сөздері
Мақал-мәтелдер
Француз нақыл сөздерінің тарихы – бұл француз халқының даналығы мен мәдениетін бейнелейтін рухани мұра. Олар ғасырлар бойы қалыптасып, фольклордан бастау алып, кейіннен философия, әдебиет және өнер салаларында терең мазмұнға ие болды. Нақыл сөздер француздардың өмір салтын, ойлау қабілетін және құндылықтарын көрсетеді.
Тарихи ерекшеліктері:
1. Фольклорлық бастауы: Алғашқы француз нақыл сөздері ауызша шығармашылық арқылы таралған. Олар көбінесе қарапайым адамдардың тұрмыс - тіршілігі, еңбек, отбасы, махаббат және әділеттілік туралы ойларын бейнеледі.
2. Орта ғасырлардағы діни ықпал: Франциядағы шіркеу және христиан дінінің дамуы көптеген нақыл сөздердің дін мен мораль тақырыбында болуына әсер етті. Оларда ізгілік, күнәдан аулақ болу, және Құдайға сену идеялары кең таралған.
3. Қайта өрлеу дәуірі (Renaissance): Бұл кезеңде француз әдебиеті мен философиясы ерекше дами бастады. Мишель де Монтень, Блез Паскаль сияқты ойшылдар нақыл сөздерді терең философиялық мазмұнмен байытты. Бұл кезеңде адам, еркіндік және білім туралы ойлар алдыңғы орынға шықты.
4. Ағартушылық дәуірі (XVIII ғасыр): Француз ағартушылары – Вольтер, Руссо, Монтескье – нақыл сөздер арқылы еркіндік, адам құқықтары, білімнің маңыздылығы және әділеттілік туралы ойларын жеткізді. Бұл нақылдар тек Францияда ғана емес, бүкіл әлемде танымал болды.
5. Қазіргі заман: XIX - XX ғасырларда француз жазушылары мен философтары – Альбер Камю, Жан - Поль Сартр, Эмиль Золя – нақыл сөздерді экзистенциализм, адам өмірінің мәні және әлеуметтік әділеттілік туралы ойларын жеткізу үшін қолданды.
Ерекшеліктері:
1. Рене Декарт (1596 – 1650)
1. «Мен ойлаймын, демек мен өмір сүремін.»
2. «Ақыл – барлық адамдарға тең бөлінген, тек оны дұрыс қолдана білу керек.»
3. «Шындыққа жетудің ең сенімді жолы – күмәндану.»
4. «Адамның шынайы құндылығы оның ерік - жігерінде.»
5. «Өз ақылыңды жетілдіру – өмірдің ең басты мақсаты.»
2. Вольтер (Франсуа - Мари Аруэ, 1694 – 1778)
1. «Еркіндік – ақылдың ең жоғары игілігі.»
2. «Өзгелерді түсінуге тырысу – адам болмысының ең асыл қасиеті.»
3. «Төзімділік – адамзаттың ең басты міндеті.»
4. «Ең үлкен жауыздық – надандықтан туындайды.»
5. «Біз өз бақытымызды өзіміз жасауымыз керек.»
3. Жан - Жак Руссо (1712 – 1778)
1. «Адам еркін болып туады, бірақ өмір бойы шынжырмен байланып өтеді.»
2. «Табиғаттан алыстаған сайын адамзат бұзылып барады.»
3. «Білім – адамның ең ұлы байлығы.»
4. «Нағыз бақыт қарапайым өмірде.»
5. «Жақсылықты тек таза жүрекпен жасауға болады.»
4. Шарль де Монтескье (1689 – 1755)
1. «Бостандық – заңмен шектелген еркіндік.»
2. «Күшті билік әрқашан теңдікті бұзады.»
3. «Бақытты болудың ең жақсы жолы – өзгелерді де бақытты ету.»
4. «Әділетсіздік – қоғамның ең үлкен жауы.»
5. «Білімсіз халық – өзін - өзі басқаруға қабілетсіз.»
5. Блез Паскаль (1623 – 1662)
1. «Адамның ұлылығы – оның ойлай білу қабілетінде.»
2. «Бақыт ішкі тыныштықта.»
3. «Күмәнсіз сенім – ең қауіпті нәрсе.»
4. «Әлсіздіктің белгісі – өзге адамдарды басқаруға ұмтылу.»
5. «Жүректің өз ақиқаты бар, оны ақыл түсіне алмайды.»
6. Оноре де Бальзак (1799 – 1850)
1. «Әйел жүрегі – әлемнің ең терең жұмбағы.»
2. «Ең үлкен ерлік – өмірде өз жолыңды табу.»
3. «Адамның шынайы құндылығы оның жасаған істерінде.»
4. «Махаббат – өмірдің басты күші.»
5. «Еңбек – барлық жетістіктің негізі.»
7. Альбер Камю (1913 – 1960)
1. «Өмірдің мәні – адам бола білуде.»
2. «Ең үлкен еркіндік – өз ойыңды ашық айту.»
3. «Бақыт – өз таңдауыңды жасауда.»
4. «Үміт – адамның ең мықты қаруы.»
5. «Адам – өз тағдырын өзі қалыптастыратын жан.»
8. Мишель де Монтень (1533 – 1592)
1. «Өмір сүруді үйрену – ең маңызды өнер.»
2. «Шындық әрдайым қарапайым.»
3. «Нағыз даналық – күмәндана білуде.»
4. «Өз - өзіңді тану – ең үлкен даналық.»
5. «Адамгершілік – барлық қасиеттердің шыңы.»
9. Жан - Поль Сартр (1905 – 1980)
1. «Адам еркін болуға мәжбүр.»
2. «Өмірдің мәні – оны өзің жасау.»
3. «Басқаларды түсінбей, өзіңді түсіну мүмкін емес.»
4. «Өмірдің шындықтары еркіндік арқылы ашылады.»
5. «Әрбір таңдау – жауапкершілік.»
10. Эмиль Золя (1840 – 1902)
1. «Тек шындық қана адамды азат етеді.»
2. «Еңбексіз жеңіс болмайды.»
3. «Әділдікке ұмтылу – әр адамның міндеті.»
4. «Өмірдегі ең басты құндылық – адалдық.»
5. «Шындық үшін күресу – адамзаттың ұлы мақсаты.»
Бұл ойшылдардың нақыл сөздері француз мәдениетінің философиялық, адамгершілік және рухани құндылықтарын көрсетеді.
Тарихи ерекшеліктері:
1. Фольклорлық бастауы: Алғашқы француз нақыл сөздері ауызша шығармашылық арқылы таралған. Олар көбінесе қарапайым адамдардың тұрмыс - тіршілігі, еңбек, отбасы, махаббат және әділеттілік туралы ойларын бейнеледі.
2. Орта ғасырлардағы діни ықпал: Франциядағы шіркеу және христиан дінінің дамуы көптеген нақыл сөздердің дін мен мораль тақырыбында болуына әсер етті. Оларда ізгілік, күнәдан аулақ болу, және Құдайға сену идеялары кең таралған.
3. Қайта өрлеу дәуірі (Renaissance): Бұл кезеңде француз әдебиеті мен философиясы ерекше дами бастады. Мишель де Монтень, Блез Паскаль сияқты ойшылдар нақыл сөздерді терең философиялық мазмұнмен байытты. Бұл кезеңде адам, еркіндік және білім туралы ойлар алдыңғы орынға шықты.
4. Ағартушылық дәуірі (XVIII ғасыр): Француз ағартушылары – Вольтер, Руссо, Монтескье – нақыл сөздер арқылы еркіндік, адам құқықтары, білімнің маңыздылығы және әділеттілік туралы ойларын жеткізді. Бұл нақылдар тек Францияда ғана емес, бүкіл әлемде танымал болды.
5. Қазіргі заман: XIX - XX ғасырларда француз жазушылары мен философтары – Альбер Камю, Жан - Поль Сартр, Эмиль Золя – нақыл сөздерді экзистенциализм, адам өмірінің мәні және әлеуметтік әділеттілік туралы ойларын жеткізу үшін қолданды.
Ерекшеліктері:
- Қысқалық пен нақтылық: Француз нақыл сөздері ойды анық және қысқа жеткізеді.
- Философиялық тереңдік: Олар өмірдің мәні, адам болмысы мен еркіндік туралы маңызды сұрақтарға жауап іздейді.
- Эстетикаға мән беру: Француз нақыл сөздері әдемі әрі әсерлі құрылымымен ерекшеленеді.
1. Рене Декарт (1596 – 1650)
1. «Мен ойлаймын, демек мен өмір сүремін.»
2. «Ақыл – барлық адамдарға тең бөлінген, тек оны дұрыс қолдана білу керек.»
3. «Шындыққа жетудің ең сенімді жолы – күмәндану.»
4. «Адамның шынайы құндылығы оның ерік - жігерінде.»
5. «Өз ақылыңды жетілдіру – өмірдің ең басты мақсаты.»
2. Вольтер (Франсуа - Мари Аруэ, 1694 – 1778)
1. «Еркіндік – ақылдың ең жоғары игілігі.»
2. «Өзгелерді түсінуге тырысу – адам болмысының ең асыл қасиеті.»
3. «Төзімділік – адамзаттың ең басты міндеті.»
4. «Ең үлкен жауыздық – надандықтан туындайды.»
5. «Біз өз бақытымызды өзіміз жасауымыз керек.»
3. Жан - Жак Руссо (1712 – 1778)
1. «Адам еркін болып туады, бірақ өмір бойы шынжырмен байланып өтеді.»
2. «Табиғаттан алыстаған сайын адамзат бұзылып барады.»
3. «Білім – адамның ең ұлы байлығы.»
4. «Нағыз бақыт қарапайым өмірде.»
5. «Жақсылықты тек таза жүрекпен жасауға болады.»
4. Шарль де Монтескье (1689 – 1755)
1. «Бостандық – заңмен шектелген еркіндік.»
2. «Күшті билік әрқашан теңдікті бұзады.»
3. «Бақытты болудың ең жақсы жолы – өзгелерді де бақытты ету.»
4. «Әділетсіздік – қоғамның ең үлкен жауы.»
5. «Білімсіз халық – өзін - өзі басқаруға қабілетсіз.»
5. Блез Паскаль (1623 – 1662)
1. «Адамның ұлылығы – оның ойлай білу қабілетінде.»
2. «Бақыт ішкі тыныштықта.»
3. «Күмәнсіз сенім – ең қауіпті нәрсе.»
4. «Әлсіздіктің белгісі – өзге адамдарды басқаруға ұмтылу.»
5. «Жүректің өз ақиқаты бар, оны ақыл түсіне алмайды.»
6. Оноре де Бальзак (1799 – 1850)
1. «Әйел жүрегі – әлемнің ең терең жұмбағы.»
2. «Ең үлкен ерлік – өмірде өз жолыңды табу.»
3. «Адамның шынайы құндылығы оның жасаған істерінде.»
4. «Махаббат – өмірдің басты күші.»
5. «Еңбек – барлық жетістіктің негізі.»
7. Альбер Камю (1913 – 1960)
1. «Өмірдің мәні – адам бола білуде.»
2. «Ең үлкен еркіндік – өз ойыңды ашық айту.»
3. «Бақыт – өз таңдауыңды жасауда.»
4. «Үміт – адамның ең мықты қаруы.»
5. «Адам – өз тағдырын өзі қалыптастыратын жан.»
8. Мишель де Монтень (1533 – 1592)
1. «Өмір сүруді үйрену – ең маңызды өнер.»
2. «Шындық әрдайым қарапайым.»
3. «Нағыз даналық – күмәндана білуде.»
4. «Өз - өзіңді тану – ең үлкен даналық.»
5. «Адамгершілік – барлық қасиеттердің шыңы.»
9. Жан - Поль Сартр (1905 – 1980)
1. «Адам еркін болуға мәжбүр.»
2. «Өмірдің мәні – оны өзің жасау.»
3. «Басқаларды түсінбей, өзіңді түсіну мүмкін емес.»
4. «Өмірдің шындықтары еркіндік арқылы ашылады.»
5. «Әрбір таңдау – жауапкершілік.»
10. Эмиль Золя (1840 – 1902)
1. «Тек шындық қана адамды азат етеді.»
2. «Еңбексіз жеңіс болмайды.»
3. «Әділдікке ұмтылу – әр адамның міндеті.»
4. «Өмірдегі ең басты құндылық – адалдық.»
5. «Шындық үшін күресу – адамзаттың ұлы мақсаты.»
Бұл ойшылдардың нақыл сөздері француз мәдениетінің философиялық, адамгершілік және рухани құндылықтарын көрсетеді.
Орыс ойшылдарының нақыл сөздері
Орыс нақыл сөздерінің тарихы – бұл орыс халқының өмір салты, дүниетанымы мен даналығының айнасы. Олар ғасырлар бойы қалыптасып, халықтың рухани
Қазақ ойшылдарының нақыл сөздері
Нақыл сөздер – халықтың немесе белгілі бір тұлғаның өмірден түйген ақыл-ойы мен тәжірибесін қысқа әрі нұсқа түрде жеткізетін өсиет-өнеге мазмұнындағы
Қытай философтарының ұлағатты сөздері
Бұл жерден сіз Қытай ойшылдарының нақыл сөздерін таба аласыздар. Қытай халқы философтарға бай ел.
Тіл тарихы: Көршілер
Қытайдың дамыған мәдениетінің зардабын оның айналасындағы елдер мен халықтар тартып келеді. Доминант мәдениеттің ықпалы көбінесе шешуші рөл атқарады,
Нақыл сөздер
Әркім өз уақытын еңбегінің көлемімен өлшегені – ең дұрыс жол. (В.Г.Белинский) Тіршілік үшін тамақ қандай қажет болса, тән саулығы үшін еңбек те