Қаздар қайтып барады мекеніне
Өлеңдер
Мұқағали Мақатаев
Қаздар қайтып барады мекеніне,
(Қанаты бар мақұлық кетеді де).
Қаз - қаз басып, қалтырап қария тұр
Дәрмені жоқ таяғын көтеруге.
Қарашаның қалықтап желіменен,
Қаздар кетті қоштасып көліменен,
Қайтқан құстың қария қанатына
Қарайды көзін сүртіп жеңіменен.
Қаздар қайтып барады тізбектеліп,
Іздеп кетті көктемді, іздеп келіп.
Қарашада қалтырап қария тұр
Тағы да бір сұп - сұрғылт күзді өткеріп.
Қаздар кетті, құлақта үні қалды,
Жазды әкетті.
Әкетті тұнық әнді,
Қайтқан құстан қара үзіп қалса - дағы,
Қалтылдаған қария, тұрып алды.
Қарашаның ұлыса желі гулеп,
Түсіне бер қаңтардың желігі деп.
... Қисайып бара жатқан қарияны
Сүйей берді баласы, келіні кеп...
Ат суара барғанда жылғаға мен,
Ашаң жүзің ашылып, бір қарап ең.
Құлағыңда ай - сырғаң дір - дір етіп,
Енді үзіліп кетердей тұрған әрең.
Қимыл сайын майысып бос буының,
Асылып тұр арқаңа қос бұрымың.
Құла бесті құлағын тіге қалды,
Қыз көрмеген мақұлық қосқыруын!
Жақындатпай жаныңа үрікті кеп,
Тарпаң неме тулап түр бүлік тілеп.
Жолбарыстай атылып тізгінді алдың,
Жігіт жүрек қыз едің, жігіт жүрек.
Тарпаң неме тайсалды қуатыңнан,
Құлай түстім қасыңа құла атымнан.
Ерге қондың.
Жөнелдің ен далаға,
Артында тек шаң қалды шұбатылған.
Құла сайтан барады оқтай ағып,
Шыт көйлегің алаулап оттай жанып,
Әудем жерге жеткенде бұрылдың да,
Қол бұлғадың артыңа тоқтай қалып.
Кім болды екен жолыңды торып жүрген?
Біреу барды қасыңа торы мінген.
Тентектердің өзімдей бірі ғой деп,
Әйтеуір жақсылыққа жорыдым мен.
Құйын боп қырға тарттың екеуін, де,
Құла кетті торының жетегінде.
Кұмды құшып, дәрменсіз қала бердім,
Қуатым жоқ еңсемді көтеруге.
Айналамда дүрлікті ауыл болып,
Адастырдың басыңа бағың қонып.
Құйын болып жылғадан бастадың да,
Сардалада жоғалдың сағым болып.
Қидым саған құла аттың тұяқ күшін,
Қарғамаймын, демеймін ұяттысың.
Сағым болып алыстап кеткеніңмен,
Самал боп оралатын сияқтысың.
Серігіңмен сен асқан жұмбақ қырдан,
Жұмбақ қырдан - жүрекке мұң қаптырған
Сағым жүрсе, телмірем сен екен деп,
Жете алмай орамалын бұлғап тұрған.
Мұқағали Мақатевтың өлеңдері 1
Мұқағали Мақатевтың өлеңдері 2
Қаздар қайтып барады мекеніне,
(Қанаты бар мақұлық кетеді де).
Қаз - қаз басып, қалтырап қария тұр
Дәрмені жоқ таяғын көтеруге.
Қарашаның қалықтап желіменен,
Қаздар кетті қоштасып көліменен,
Қайтқан құстың қария қанатына
Қарайды көзін сүртіп жеңіменен.
Қаздар қайтып барады тізбектеліп,
Іздеп кетті көктемді, іздеп келіп.
Қарашада қалтырап қария тұр
Тағы да бір сұп - сұрғылт күзді өткеріп.
Қаздар кетті, құлақта үні қалды,
Жазды әкетті.
Әкетті тұнық әнді,
Қайтқан құстан қара үзіп қалса - дағы,
Қалтылдаған қария, тұрып алды.
Қарашаның ұлыса желі гулеп,
Түсіне бер қаңтардың желігі деп.
... Қисайып бара жатқан қарияны
Сүйей берді баласы, келіні кеп...
Ат суара барғанда жылғаға мен,
Ашаң жүзің ашылып, бір қарап ең.
Құлағыңда ай - сырғаң дір - дір етіп,
Енді үзіліп кетердей тұрған әрең.
Қимыл сайын майысып бос буының,
Асылып тұр арқаңа қос бұрымың.
Құла бесті құлағын тіге қалды,
Қыз көрмеген мақұлық қосқыруын!
Жақындатпай жаныңа үрікті кеп,
Тарпаң неме тулап түр бүлік тілеп.
Жолбарыстай атылып тізгінді алдың,
Жігіт жүрек қыз едің, жігіт жүрек.
Тарпаң неме тайсалды қуатыңнан,
Құлай түстім қасыңа құла атымнан.
Ерге қондың.
Жөнелдің ен далаға,
Артында тек шаң қалды шұбатылған.
Құла сайтан барады оқтай ағып,
Шыт көйлегің алаулап оттай жанып,
Әудем жерге жеткенде бұрылдың да,
Қол бұлғадың артыңа тоқтай қалып.
Кім болды екен жолыңды торып жүрген?
Біреу барды қасыңа торы мінген.
Тентектердің өзімдей бірі ғой деп,
Әйтеуір жақсылыққа жорыдым мен.
Құйын боп қырға тарттың екеуін, де,
Құла кетті торының жетегінде.
Кұмды құшып, дәрменсіз қала бердім,
Қуатым жоқ еңсемді көтеруге.
Айналамда дүрлікті ауыл болып,
Адастырдың басыңа бағың қонып.
Құйын болып жылғадан бастадың да,
Сардалада жоғалдың сағым болып.
Қидым саған құла аттың тұяқ күшін,
Қарғамаймын, демеймін ұяттысың.
Сағым болып алыстап кеткеніңмен,
Самал боп оралатын сияқтысың.
Серігіңмен сен асқан жұмбақ қырдан,
Жұмбақ қырдан - жүрекке мұң қаптырған
Сағым жүрсе, телмірем сен екен деп,
Жете алмай орамалын бұлғап тұрған.
Мұқағали Мақатевтың өлеңдері 1
Мұқағали Мақатевтың өлеңдері 2
Өмірдің мәні неде?
Бағзы заманда бір кісі өмірдің мақсатын білмекке ізденіпті. Әрі ойлайды, бері ойлайды бірақ санасын торлаған сауалға жауап таба алмайды.
Айдын көлдің арызы
Қонатын қаздар қаңқылдап Мөп - мөлдір еді айдыным. Ойнайтын сазан жарқылдап, Есепсіз еді байлығым.
Сөздің құдіреті
Көшеде көзі көрмейтін бір соқыр қария қайыр сұрап отырды. Оның алдындағы қорапшада бірнеше тиын - тебен ғана жатты. Күннің аптап ыстығы оның сидиған
Құстар қайтып барады
Жаз өмірін, мәз өмірін қысқартып, Бара жатыр, бара жатыр құс қайтып. Зымырайды менің бала кезімдей, Бір жалт етіп өте шыққан сезімдей.
Наурыз
Ақпан кетті араз боп наурызбен, Наурыз жүр жоғалған бағын іздеп. Көктем жетті көрісіп, жанын үзген, Қыс аттанды қоштасып тағы бізбен.
Жалаң аяқ қыз
Төпеп тұрған нөсерге қарамай - ақ, Бір қыз кетіп барады жалаң аяқ. Жалтыраған әдемі топылиын, Кім біледі, жауыннан барады аяп.