23.10.2022 707 0 Admin

Туыстық атаулар сыры: шал, кемпір

Салт-дәстүр

Туыстық атаулар сыры
Жеке атаулар мен іліктік сөздер
Шал (ер) – жасы жеткен, қартайған ер адамның жалпы атауы. Мұндай кісілерді ақсақал, үлкен кісі, қарт деп атаған жөн. Шал деу әдепке жатпайды, бірақ біреуді көтермелеп сөйлегенде «ой, шалың - ай!», «шалдың баласы ғой!» деуіне ешкім ренжімейді, қомашаулық жасамайды.

Шалдың сөзі – шалғыш.
Ауылыңда қарт болса жазып қойған хатпен тең,

Үй сыртында төбе болса – ерттеп қойған атпен тең.

Отыз ұлым болғаныңа – опырық шалым болсын.

Кемпір (әйел) – жасы жеткен, қартайған ана деген сөз. Жұрт әже, ана деп ардақтайды. Кемпір деп атауға болмайды, бұл ол кісілер үшін ауыр сөз әрі әбестік болып саналады.

Бір кемпірді бір кемпір келіншек дейді.
Пері білмегенді кәрі біледі.

әзірлеген
Бегімхан КЕРІМХАНҰЛЫ
М. Әуезов атындағы ЖОББ мектептің қазақ тілі мен әдебиеті мұғалімі
Павлодар қаласы
Қазақстан Журналистер Одағының мүшесі

Оқи отырыңыз

Туыстық атаулар сыры: келіншек

Келіншек (әйел) – тұрмысқа шығып бір - екі бала туған жас әйел. Кей жерлерде жігіттер әйелін келіншегім деп таныстырады. Келіншек – деген сөз өте

Жеке атаулар мен іліктік сөздер: бозбала

Бозбала (ер) – жасы 14 - 16 - ға толған жас өспірімді бозбала дейді. Бұл балалық пен жігіттіктің арасындағы өтпелі балғын шақ.

Туыстық атаулар сыры: Қалыңдық

Қалыңдық (әйел) – күйеуге атастырылған, бірақ та оң жақта (өз үйінде) отырған бойжеткенді осылай атаған. Дала заңы бойынша, атастырылған, яғни құда

Туыстық атаулар сыры: төркін

Төркін (туыстық атау) – ұзатылған (тұрмысқа шыққан) қыздың туыс - туғандары «төркін» деп аталады. Қыз үшін белгілі үш жұрттың бірі – осы төркін жұрт.

Туыстық атаулар сыры: бойдақ

Бойдақ (ер) – кәмелетке толған, бірақ үйленбеген адамды бойдақ дейді. Мұндайларды салт атты, сабау қамшылы дей салады.

Туыстық атаулар сыры: Қалыңдық

Қалыңдық (әйел) – күйеуге атастырылған, бірақ та оң жақта (өз үйінде) отырған бойжеткенді осыла атаған. Дала заңы бойынша, атастырылған, яғни құда