Үш қатынды бір кісі - Спандияр Көбеев
Өлеңдер
ҮШ ҚАТЫНДЫ БІР КІСІ - Спандияр Көбеев
Бір кісі бұрынырақ еткен кезде,
Бізде емес, уәлаяты бөтен жерде.
Үстіне бір қатынның екіншіні ап,
Жүріпті білдірместен бір - біріне.
Үшеуге жеткізіпті әйел санын,
Қызыққа батып солай о шіркінді.
Патшасы бұндай істі жеккөретін,
Кісі екен соған бір күн хабар тиді.
Падиша ашуланып қаһарланды,
Шақырып сол кісіні алдына алды,
Болғасын біраз ұрсып ашуын басып,
Апарып барлық ісін сотқа салды.
Және де әкімдерге қаһар қылды,
Әр істен сақта, алла, бұл сықылды,
Жазаның ең қаттысын етіңдер деп,
Халқына ғибрат үшін бұрын - соңды.
Егерде үкімдерің жеңіл болса,
Өздеріңді дарға асам деп патша тұрды,
Болмады судьяға бұл іс оңай,
Патшаның қаһар еткен сөзі солай,
Ойланып үш күн, үш түн өзді - өзі боп,
Түсіпті қиындыққа талай - талай.
Әртүрлі бұған етсе жазалар көп,
Дарға асып өлтіретін қорлық қылып,
Mіне болып одан бірақ іс өнген жоқ,
Көңіліне қорқу кіріп халық түзеліп.
Шақырды үш күннен соң айыпкерді,
Жиылып қызық көріп халық келді,
Бір ғажап таң қалдырып күлді жанға
Қатынның үшеуін де соған берді.
Қатынның үшеуін де жігіт алып,
Қамады бір үйіне алып барып.
Дал болып сол байғұстың сәні кетті,
Бейбақтар шу қылғансың қиқу салып,
Ал енді құтылуға жер таба алмай,
Екі күн зорға жүрді өліп - талып.
Естідік үшінші күн өліпті деп,
Мойнына әлгі жігіт арқан салып.
Тәуба етіп жатыр халық бұны естіген
Көңіліне қорқыныш кіріп бір іспенен
Үшеу түгіл сол патшада екі қатын,
Сақтанып бұдан былай алмады ешкім.
Алынсын енді ғибрат үшбу сөзден
Ап - анық тұрған шақта көріп көзбен
Қазақтар да он - оннан қатын жинап
Ақымақтар көп қорлықпенен күн еткізген.
Шариғат бірден артық ұнатпайды,
Көп қылып ұштамасаң бәрің бір тең.
Үйде ұрыс, күнде керіс дамылың жоқ
Көп қатын кесірінен сол кісіге.
Ол дозақ дүниеде ойлап білсең.
Басыңның қадыры жоқ үй ішіне
Болса егер кім көнбейді алла ісіне,
Асылып езі өлгенін қанша кейін
Бір кісі бұрынырақ еткен кезде,
Бізде емес, уәлаяты бөтен жерде.
Үстіне бір қатынның екіншіні ап,
Жүріпті білдірместен бір - біріне.
Үшеуге жеткізіпті әйел санын,
Қызыққа батып солай о шіркінді.
Патшасы бұндай істі жеккөретін,
Кісі екен соған бір күн хабар тиді.
Падиша ашуланып қаһарланды,
Шақырып сол кісіні алдына алды,
Болғасын біраз ұрсып ашуын басып,
Апарып барлық ісін сотқа салды.
Және де әкімдерге қаһар қылды,
Әр істен сақта, алла, бұл сықылды,
Жазаның ең қаттысын етіңдер деп,
Халқына ғибрат үшін бұрын - соңды.
Егерде үкімдерің жеңіл болса,
Өздеріңді дарға асам деп патша тұрды,
Болмады судьяға бұл іс оңай,
Патшаның қаһар еткен сөзі солай,
Ойланып үш күн, үш түн өзді - өзі боп,
Түсіпті қиындыққа талай - талай.
Әртүрлі бұған етсе жазалар көп,
Дарға асып өлтіретін қорлық қылып,
Mіне болып одан бірақ іс өнген жоқ,
Көңіліне қорқу кіріп халық түзеліп.
Шақырды үш күннен соң айыпкерді,
Жиылып қызық көріп халық келді,
Бір ғажап таң қалдырып күлді жанға
Қатынның үшеуін де соған берді.
Қатынның үшеуін де жігіт алып,
Қамады бір үйіне алып барып.
Дал болып сол байғұстың сәні кетті,
Бейбақтар шу қылғансың қиқу салып,
Ал енді құтылуға жер таба алмай,
Екі күн зорға жүрді өліп - талып.
Естідік үшінші күн өліпті деп,
Мойнына әлгі жігіт арқан салып.
Тәуба етіп жатыр халық бұны естіген
Көңіліне қорқыныш кіріп бір іспенен
Үшеу түгіл сол патшада екі қатын,
Сақтанып бұдан былай алмады ешкім.
Алынсын енді ғибрат үшбу сөзден
Ап - анық тұрған шақта көріп көзбен
Қазақтар да он - оннан қатын жинап
Ақымақтар көп қорлықпенен күн еткізген.
Шариғат бірден артық ұнатпайды,
Көп қылып ұштамасаң бәрің бір тең.
Үйде ұрыс, күнде керіс дамылың жоқ
Көп қатын кесірінен сол кісіге.
Ол дозақ дүниеде ойлап білсең.
Басыңның қадыры жоқ үй ішіне
Болса егер кім көнбейді алла ісіне,
Асылып езі өлгенін қанша кейін
Үш қатын үш қатынды бір кісі Спандияр Көбеев Спандияр Көбеев өлеңдері Спандияр Көбеевтің шығармашылығы спандияр көбеев аудармалары өлеңдер
Өтірікші - Спандияр Көбеев
Бұл кезде атқа мінген жігіттердің, Білмеймін шаһар халқын қырдағы елдің, Жанымен пар өтірік бір қыссасы Кім біледі қашан барып түзелерін.
Арыстан мен тышқан - Спандияр Көбеев
Көзі ұйқыда, көңілі ояу жатты арыстан Аң аулап, дымы құрып кеп алыстан Байқамай ойнап жүріп аңдаусызда, Үстімен кетті жүріп сорлы тышқан.
Арыстан менен кісі - Спандияр Көбеев
Мықты болсаң күшіңе серік болсын ақыл, Бес күндік дүниеге еріп болма ғафыл, Кейінгі балалардың пайдасы үшін, Көрсетіп тәржімамен айттым нақыл, Құр
Аю менен мүсәпір шал - Спандияр Көбеев
Дос болсай шынымен бол, ықыласпен Бас тартпай қызметінен достың қосқан, Ләззәті бір - біріне балдай болсын, Сырттағы күйінгендей болса дұшпан,
Маймылдар
Маймыл деген көп болады ыстық жерде, Бөтен аңдай жауыз емес зиянгер де, Әдеті біреу істеген істі істемек, Әлінен әлек болып келмесе де.
Қасқыр менен тырна - Спандияр Көбеев
Қасқырдың есітуге аты жаман, Қайтадан қалыпқа енбес дәті жаман, Түзеліп лауахазда кісі болмас, Шыққаннан дүниеге болса надан.