Ұмытылған ұлт дәстүрлері: Тізе бүгу
Салт-дәстүр
Ұмытылған ұлт дәстүрлері: Тізе бүгу
Тізе бүгу /салт/. Халық әдебі мен ғұрпында тізе бүгудің бірнеше түрі, олы, шарттары бар. Мұның бәрі де негізінен әдептілік, тәртіп заңдарына негізделген.
1. Жұмысы болып бір үйге келген адам шаруасын отырып айтады. Егер тым асығыс болса ол жайын айтып бір тізесін бүгуі керек. Бұл шаңыраққа көрсетілген құрметтің белгісі. Бұл әдепті біреу ұмытып бара жатса, үй иесі «тізеңді неге бүкпейсің, біздің сиыр түрегеп тұрып бұзауласын дейсің бе?» деп өкпе, назын білдіреді. Халықта осындай да ырым бар.
2. Бұрынғы дәстүрде біреуден бата тілегенде ол адам бір тізесін бүгіп, екі қолын жаяды. Бұл әдет бүгінге дейін сақталған.
3. Ұрыста, жекпе - жекте немесе айтыс - тартыста жеңілген жақ немесе кешірім сұраған айыпкер тізесіз бүгіп, басын иіп, айыбын төлейді. Бұл құқықтық істерде қабылданған айып шараларының тармағында қаралып, белгіленген.
әзірлеген
Бегімхан КЕРІМХАНҰЛЫ
М. Әуезов атындағы ЖОББ мектептің қазақ тілі мен әдебиеті мұғалімі
Павлодар қаласы
Қазақстан Журналистер Одағының мүшесі
Тізе бүгу /салт/. Халық әдебі мен ғұрпында тізе бүгудің бірнеше түрі, олы, шарттары бар. Мұның бәрі де негізінен әдептілік, тәртіп заңдарына негізделген.
1. Жұмысы болып бір үйге келген адам шаруасын отырып айтады. Егер тым асығыс болса ол жайын айтып бір тізесін бүгуі керек. Бұл шаңыраққа көрсетілген құрметтің белгісі. Бұл әдепті біреу ұмытып бара жатса, үй иесі «тізеңді неге бүкпейсің, біздің сиыр түрегеп тұрып бұзауласын дейсің бе?» деп өкпе, назын білдіреді. Халықта осындай да ырым бар.
2. Бұрынғы дәстүрде біреуден бата тілегенде ол адам бір тізесін бүгіп, екі қолын жаяды. Бұл әдет бүгінге дейін сақталған.
3. Ұрыста, жекпе - жекте немесе айтыс - тартыста жеңілген жақ немесе кешірім сұраған айыпкер тізесіз бүгіп, басын иіп, айыбын төлейді. Бұл құқықтық істерде қабылданған айып шараларының тармағында қаралып, белгіленген.
әзірлеген
Бегімхан КЕРІМХАНҰЛЫ
М. Әуезов атындағы ЖОББ мектептің қазақ тілі мен әдебиеті мұғалімі
Павлодар қаласы
Қазақстан Журналистер Одағының мүшесі
Тізе бүгу Ұмытылған ұлт дәстүрлер қазақтың ежелгі салт-дәстүрлері айыбын тізесін бүге отырып төлейді
Ұмытылған ұлт дәстүрлері: Тілашар
Тілашар /салт/. «Тілашар» тойына арнап шашу шашады». /Қазақ халқының салт - дәстүрлері/. Әр отбасы баласы 6 - 7 жасқа толған соң медресеге, мектепке
Ұмытылған ұлт дәстүрлері: Нәзір
Нәзір /салт, ырым/. Күрделі жұмыс бастағанда (мысалы, егін салғанда, су келтіру үшін арық қазғанда, үй салғанда) бұрын әр адам «Тәңірім, ісімді оңдай
Ұмытылған ұлт дәстүрлері: Шөп сындыру
Шөп сындыру /ырым/. Бұл әдетте жақсылық жағдайға, іске байланысты жасалатын ырым
Ұмытылған ұлт дәстүрлері: Тоғыз
Тоғыз Халық мәдениетінде дәстүр ретінде ежелден қалыптасқан «тоғыз» деп аталатын салттың екі түрі бар. Бұлардың аталуы бірдей болғанмен, қолдану жолы
Ұмытылған ұлт дәстүрлері: Тойхана
Тойхана /салт/. «Тойға шақырылған адамдардың барлығы тойхана алып келетін салт бар ғой» /Қазақстың би - шешендері/. Тойға әкелген сый - сияпатты
Жас қазақ марсельезасы - Сәкен Сейфуллин
Азамат, жүнжіме, жүрме бос, Қол ұстас, бірігіп тізе қос. Ту ұстап дұшпанға барайық, Теңдіктің ұранын салайық.