Алтын Орда мемлекеті ыдырап, Қазақ хандығы құрылғаннан кейінгі ғасырларда мүшел жылдары, ежелгі түркілердегідей күн мен түннің жазғытұрғы теңелуі кезінен – наурыздан басталып...

Кейбір авторлар мүшел есебінің саяси және экономикалық рөлі болған жоқ, ол тек адамның жасын есептеуде ғана қолданылды деген пікірді айтқан. Бұл мүлде қате. Ертеде маңызды...

Тоқсан. бұл айда жылдың ақырғы ширегі – тоқсан басталады (тоқсан, қаңтар, ақпан айлары), наурызға шейін 90 күн ызғарлы қыс бар. Сондықтан осылай аталады....

Қазан. Кейбір авторлардың айтуынша бұл айда соғым сойыла бастайды, бие ағытылады. Қымыз болмағандықтан, жұрт етке қарайды (ертедегі қазақтардың тамағы, негізінен алғанда, сүт пен...

Көкек. Бұл ай көкектің алғаш шақыра бастайтын айы болғандықтан, осылай аталған. Көкек айын чулымдықтар қарғи ай, барабалықтар қарға ай, саяндықтар құстың пашқы айы, алтайлықтар...

Жылдарды мүшелдеп санау ресми түрде қашан басталғаны әзір белгісіз. Ежелгі түркілердің ресми түрде мүшелдеп есептей бастаған уақыты ұмытылған, Алтын Орда хандары сондықтан да...

Бақылаушыға көрінетін орындарына қарай жұлдыздар 88 үйірге бөлінген. Бұл үйірлер, яғни жұлдыз топтары, шоқжұлдыздар деп аталады....

Әлбетте, қазақ халқы құрала бастағаннан бері айлардың төрт жүйесі қолданылған. Олар: тоғыс айлар, зодиак айлары, азаматтық айлар және араб айлары....

Ескілікті түсініктер бойынша дүниенің төрт негізі – от, су, ауа, топырақ, жеті ғаламшар дегені – Күн, Ай және ерте кезде белгілі болған бес үлкен ғаламшар (бірақ бұл...