Пәлсапа пернелері: Кун - Фу Цзы

Пәлсапа пернелері: Кун - Фу Цзы
(б. д. д. 551 ж. 28 қыркүйек, Цуйфу – 479 ж. сонда)
Ежелгі қытай ойшылы. Кедейленген ақсүйек әскербасы отбасында дүниеге келген. Ата - анасынан ерте айырылған ол тек он бес жасында ғана білімге құштарлық танытады, ал елу жасында өз мектебін қалыптастырады.
Конфуцийшылдық б. д. д. І ғсырда мемлекеттік ілімге, ал ІХ ғасырдан бастап Қытайдағы негізгі діни көзқарасқа айналды.
Философиялық афоризмдері:
Басқаруды есім сөздерді түзетуден бастау керек... Сөз дұрыс жазылмаса, оның негізі жоғалады. Негізі болмаса, онда істеген ісіміз де жүзеге аспайды.
* * *
Қармағында мыңдаған әскери арба - жабдықтары бар мемлекетті басқаруда ықыласты мейлінше осы іс - әрекетке шоғырлат та, (халықтың) сенімін ақта; шығысты үнемдей біл және адамдарды аяғын, халықты тиісті кезде пайдалан.
* * *
Жас бүлдіршіндер үйде ата - аналарын құрметтеуі тиіс, түзде – үлкендерді сыйлауы, іс - әрекетте – сақ болуы, сөзінде – әділ, адамдарды шексіз сүюі, сөйтіп осылайша орындағандардың ынта - ықыласы басылмаса, оны вэнь – мәдениетті оқуға жұмсауы қажет - ақ.
* * *
Егер бекзат кісі өзін салмақты ұстамаса, беделін пайдалана алмаса, онда оның білімдарлығы терең емес. сенімділікке және адалдыққа ұмтыл; өзіңмен тең емеспен достаспа; қателіктерді жөндеуден тартынба.
* * *
Адамдар сені біле бермеді деп, қайғырма. Өзің адамдарды білмейтіңіне ренжі.
* * *
Кімде - кім ескіні қайталай, одан жаңаны таба алса, ол жетекші болуға лайық.
* * *
Ата - бабаларың еместердің рухына құрбандық шалу – жарамсақтық. Өз борышыңды өтердегі әрекетсіздік – қорқақтық.
* * *
Адамды сүймейтін – адам! Мұнда қандай рәсім - салт ұстанбақ? Адамды сүймейтін адамда қандай ән мен сән болмақ?
* * *
Садақтың жебесін атқанда теріні тесіп өткізу – басты шарт емес. адамдардың күші бірдей емес қой. Бұрынғы аталар жолының ұқтырары осы.
* * *
Адамсүйгіштікке берілген, зұлымдық жасауға ермеген.
* * *
Жеке басының қамынан туындаған қимыл - әрекет күшті наразылық тудырады.
* * *
Бекзат қайраткер тек әділеттікті ойлайды, ұсақ пенде пайданы ғана ойлайды.
* * *
Дәмсіз тамақты жеу, су ішу, шынтақтап бүктеле ұйықтау – мұның бәрі де қанағаттанарлық күй. Маған тер төкпеген байлық пен атақ өтпелі бұлт сияқты.
* * *
Халықты күштеп жұмыс істетуге болады, бірақ не үшін істеліп жатқанын күштеп түсіндіруге болмас.
* * *
Егер сен оның орнында болмасаң, онда оның басқару ісіне араласпа.
* * *
Оқыған кезде білімді ала алмай қалам ба деп қорық, ал оқуды бітірген соң білгенімді ұмытып қалам ба деп қорық.
* * *
Табиғи қасиеттер адамдарды жақындатады, ал қабылдаған әдеттер – алыстатады.

әзірлеген
Бегімхан КЕРІМХАНҰЛЫ
Ақсу қаласының №2 ЖОББ мектептің қазақ тілі мен әдебиеті мұғалімі
Павлодар облысы
Қазақстан Журналистер Одағының мүшесі