Әлбетте, әулиелер – рухани жетілу сатысындағы, яғни Абайдың «толық адам» танымындағы хакімдерден жоғары рухани ұстаздар. Әулиелер туралы: «... әулилерге, әулиелер оқыды, ғашық...

Хакім мен ғалым түп төркінінде бір сөз, екеуінің де мақсаты – өмір заңдылықтарын, ақиқаттарды ашып, тану. Алайда тану жолдары бөлек....

Құдайға сүйіспеншілік туралы: «Алла тағаланың пендесін махаббат уа мархабатпенен жаратқандығын біліп, махаббатына махаббатпенен ғана елжіремекті Құдайға ғашық болды дейміз» (отыз...

Абай ұстаздардың бұл тобындағы адамдар жайлы отыз сегізінші қара сөзінде былай дейді: «Олай болғанда хикмет Құдайға пенде өз ақылы жетерлік қадарін ғана білсем деген әрбір істің...

Адамның жан дүниесі тазарып, білімі толысқан сайын өзін балайтын нәрселер шеңбері өсе береді. Ондай тұлғалар кемелдену барысында отбасы мүддесінен шығып, ұлт, мемлекет, тіпті...

Жан иелері ләззаттанып, өмірдің рақатын көру үшін бұл әлемде де бірігеді. Бұл – материалдық бірігу. Рухани әлемде кішкентай жандар Жоғары Рух арқылы біріксе, фәни әлемде олар...

Адамның имандылығы дамып, белгілі бір дәрежеге жеткенде оны бұл өмірдің қызығы жалықтырып, одан да жоғары ләззат барын сезе бастайды. Ол ізденіс жасап, өзінің ішкі дүниесіне көңіл...

Абайдың он бесінші қара сөзінен есті кісі мен есер кісінің әрекетін салыстыруға болады. «Әуелі – пенде адам болып жаратылған соң, дүниеде ешбір нәрсені қызықтамай жүре алмайды»...

Адамның бақыты – оның сол сәттегі ләзаттану шағы. Ал ең жоғарғы ләззат – жанның Алла тағаламен байланысқан шағы. Бірақ бұл деңгейге жету әркімнің қолынан келе бермейді....

Ақиқатында, дәулетке жету деңгейіндегі адамда терең рухани білім жоқ. Ол тек қана өмір заңдылығын бұзбайтын, адал еңбек етіп, адал өмір сүретін адам. Бұндай адам туралы Абай...