Күнге де қарап болжайық
Толық оқу
Күн шыққанда және батқанда да екі жағынан бірдей тік сәулеленіп өңді болып көрінсе, кешікпей күн суытады. Күн батарда әр жерінен шоғырланған сәулелер көрініп, шарбы бұлт тәрізді...
Байырғы қазақ күнтізбесіндегі айлардың жүйелері
Толық оқу
Шілде – жылдың бесінші айы, жаз ортасы. «Шілде» атауының екі мағынасы бар. Бірі – «қырық күндік уақыт кесіндісі», екінші – «отыз күндік азаматтық ай»....
Табиғат таңғажайыптарына байланысты ұлттық ұғымдар
Толық оқу
Қыркүйек – күзем айы, күздің басы. Қыркүйектің соңғы онкүндігінде күн суып, жауын басталып, күз келеді. Халық аузында күздің бірнеше атауы бар: Мырза (жомарт) күз – дәнді дақылдар...
Аспан әлемінде болып тұратын құбылыстарға қарап, ауада болатын өзгерістерді
Толық оқу
Бұлттарға қарап, күн райын болжаудағы халық тәжірибесіне тоқталсақ: Күн батар кезде бұлттар қызарып көрінсе, ертеңіне аспан ашық, күн жылы боларын болжай бер....
Қазақ халқының астрономиялық білімдері
Толық оқу
Ескілікті түсініктер бойынша дүниенің төрт негізі – от, су, ауа, топырақ, жеті ғаламшар дегені – Күн, Ай және ерте кезде белгілі болған бес үлкен ғаламшар (бірақ бұл...
Қазақ халқының ауа-райын болжау тәсілі
Толық оқу
Құралайдың салқыны Мамыр айының аяғында болатын суық жел. Осы желге қарсы киік өз құралайларын (лағын) аяқтандырып, жүгіртіп, өргізеді. Киіктің жаппай төлдеуі 2 - 3 күннен арыға...